G. Fabricius (1) was een groots man die grootse dingen heeft gedaan. Maar zijn afkomst was bescheiden. Hij had net genoeg om van te leven. Welke verhalen er circuleerden over zijn optreden toen de Samnieten hem een enorme hoeveelheid goud aanboden in de overtuiging dat hij dit nodig had, lees je in dit essay.
1 Op een goeie dag zonden de Samnieten gezanten naar de Romeinse generaal G. Fabricius. Dat schrijft Julius Hyginus, in het zesde hoofdstuk van zijn boek Levensloop en wapenfeiten van beroemde mannen (2). Eerst brachten deze gezanten Fabricius' talrijke, grootse gebaren van goedheid en welwillendheid ten aanzien van de Samnieten sinds het herstel van de vrede in herinnering.
Als dank boden ze hem een flinke som geld aan. De gezanten smeekten Fabricius het geld aan te nemen en het uit te geven. Waarom? Omdat ze, zeiden ze, hadden gezien dat de organisatie van zijn huishouden en zijn stijl van leven elke glans misten en dat hij, een voorname persoonlijkheid, niet leefde in overeenstemming met zijn hoge positie.
2 Waarop Fabricius zijn vlakke handen van zijn oren naar zijn ogen bracht, en naar beneden, naar zijn neus, zijn mond, zijn keel en ten slotte naar zijn onderbuik. Wat was zijn antwoord op het aanbod van de gezanten? "Zolang ik alle lichaamsdelen die ik net heb aangeraakt, kan besturen en aansturen, zal het mij aan niets ontbreken. Daarom neem ik het geld, waar ik niets aan zou hebben, niet aan van jullie, die - dat weet ik - er wél iets aan hebben."
Noten bij de vertaling
(1) Als generaal voerde hij o.a. oorlog tegen de Samnieten. Hij was censor in 275 v. Chr. Samen met Curius Dentatus stond hij in de oudheid symbool voor de deugd van soberheid (cf. 1.10.1; 3.8 en 4.8).
(2) H. Peter, Historicorum Romanorum reliquiae, ed. ster., Stuttgart, 1967: Frag. 3
Literatuur
R. Marache, Aulu-Gelle. Les Nuits Attiques. Livres I-IV (Parijs 2002)
J.C. Rolfe, Aulus Gellius. The Attic Nights. Books 1-5 (Londen 1946)
Comments